Trong nhiều năm trở lại đây, môi trường luôn là vấn đề nóng bỏng tại Việt Nam. Quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa nhanh chóng mang lại sự phát triển kinh tế mạnh mẽ, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn trong việc kiểm soát ô nhiễm không khí, nước và đất.
Theo thống kê từ Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm cả nước phát sinh hàng triệu tấn chất thải rắn, hàng tỷ mét khối nước thải và khí thải công nghiệp. Nếu không có biện pháp quản lý chặt chẽ, đây sẽ là gánh nặng đối với hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng.
Chính vì vậy, các hoạt động tư vấn môi trường, quan trắc môi trường, đăng ký môi trường và đánh giá tác động môi trường (ĐTM) ngày càng giữ vai trò quan trọng, vừa là yêu cầu pháp lý, vừa là nền tảng để doanh nghiệp phát triển bền vững.
Tư vấn môi trường – “người bạn đồng hành” của doanh nghiệp
Không phải doanh nghiệp nào cũng có đủ nguồn lực để nắm rõ và thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan đến môi trường. Đây là lý do dịch vụ tư vấn môi trường ra đời, mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
-
Hỗ trợ lập và hoàn thiện hồ sơ môi trường: từ đăng ký môi trường, báo cáo quản lý chất thải đến kế hoạch bảo vệ môi trường.
-
Tư vấn giải pháp công nghệ xử lý chất thải phù hợp với đặc thù từng ngành nghề.
-
Đồng hành trong quá trình thanh tra, kiểm tra từ cơ quan quản lý.
-
Giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh rủi ro xử phạt.
Có thể nói, đơn vị tư vấn môi trường chính là cầu nối giúp doanh nghiệp “chuyển hóa” những yêu cầu pháp lý phức tạp thành kế hoạch hành động cụ thể, khả thi.
Quan trắc môi trường – công cụ giám sát minh bạch
Quan trắc môi trường là hoạt động đo đạc, lấy mẫu và phân tích các thông số về chất lượng không khí, nước, đất, tiếng ồn. Đây là giải pháp then chốt để:
-
Đánh giá mức độ ô nhiễm do hoạt động sản xuất gây ra.
-
Theo dõi hiệu quả vận hành của hệ thống xử lý chất thải.
-
Cung cấp dữ liệu cho cơ quan quản lý nhà nước.
Hiện nay, Việt Nam áp dụng song song hai hình thức quan trắc:
-
Quan trắc định kỳ – thực hiện theo quý, theo năm với mẫu được gửi đến phòng thí nghiệm phân tích.
-
Quan trắc tự động, liên tục – sử dụng thiết bị giám sát 24/7, truyền dữ liệu trực tiếp đến Sở Tài nguyên và Môi trường.
Việc minh bạch hóa dữ liệu qua hệ thống quan trắc online không chỉ giúp quản lý hiệu quả hơn, mà còn nâng cao uy tín doanh nghiệp trong mắt cộng đồng và đối tác quốc tế.
Đăng ký môi trường – “giấy thông hành” cho hoạt động sản xuất
Theo quy định tại Luật Bảo vệ Môi trường 2020, mọi cơ sở sản xuất, kinh doanh đều phải thực hiện đăng ký môi trường. Đây là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp đi vào hoạt động hợp pháp.
Quy trình đăng ký môi trường thường bao gồm:
-
Thu thập và mô tả thông tin về quy mô, công suất, loại hình sản xuất.
-
Trình bày chi tiết hệ thống xử lý nước thải, khí thải, chất thải rắn.
-
Cam kết tuân thủ các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật môi trường.
Không thực hiện đúng quy định, doanh nghiệp có thể bị:
-
Xử phạt hành chính với mức phạt lớn.
-
Đình chỉ hoạt động, gây thiệt hại tài chính.
-
Mất uy tín trên thị trường.
Do đó, đăng ký môi trường không chỉ là thủ tục hành chính bắt buộc mà còn là căn cứ để doanh nghiệp chứng minh sự tuân thủ và trách nhiệm xã hội.
Đánh giá tác động môi trường (ĐTM) – nền tảng cho phát triển bền vững
ĐTM được thực hiện trước khi triển khai dự án, nhằm dự báo những tác động có thể gây ra đối với môi trường và đề xuất giải pháp khắc phục. Đây là bước quan trọng giúp cơ quan quản lý và cộng đồng đánh giá tính khả thi, an toàn của dự án.
Một báo cáo ĐTM chất lượng cao sẽ mang lại cho doanh nghiệp:
-
Thuận lợi trong phê duyệt dự án từ phía cơ quan nhà nước.
-
Gia tăng niềm tin từ nhà đầu tư và các tổ chức tài chính.
-
Nền tảng để triển khai chiến lược phát triển xanh, sạch.
Trong bối cảnh hội nhập, các đối tác quốc tế ngày càng quan tâm đến tiêu chí ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị). Do đó, ĐTM không chỉ là thủ tục pháp lý, mà còn là “tấm hộ chiếu xanh” giúp doanh nghiệp mở rộng cơ hội hợp tác toàn cầu.
Doanh nghiệp cần chuẩn bị gì trong giai đoạn 2025 – 2030?
Để đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe, doanh nghiệp cần:
-
Cập nhật kịp thời chính sách pháp luật về môi trường.
-
Đầu tư hệ thống xử lý hiện đại, tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải.
-
Xây dựng đội ngũ chuyên trách hoặc hợp tác với đơn vị tư vấn uy tín để thực hiện hồ sơ nhanh chóng, chính xác.
-
Gắn bảo vệ môi trường với chiến lược kinh doanh dài hạn, hướng tới mô hình kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.
Trong bối cảnh Việt Nam cam kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững, các hoạt động tư vấn môi trường, quan trắc môi trường, đăng ký môi trường và đánh giá tác động môi trường ngày càng trở thành trụ cột không thể thiếu đối với doanh nghiệp.
Đây vừa là trách nhiệm xã hội, vừa là cơ hội để doanh nghiệp nâng cao uy tín, mở rộng hợp tác và khẳng định vị thế trong thời kỳ hội nhập.
